358529
.pdfa = −∞; то |
|f(x) − a| < " заменяют на f(x) < − |
1 |
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
; |
|
|
|
|
||||||||||||||||
" |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
a = ∞; то |f(x) − a| < " заменяют на |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|f(x)| > |
|
|
: |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
" |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Например, для функции y = x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
xlim x2 = +∞ " > 0; > 0; x D и x < − |
1 |
: f(x) > |
1 |
: |
|||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
" |
|||||||||||||||||||
→−∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Основные свойства пределов функции |
|
|
|
|
|||||||||||||||
Пусть |
lim f(x) = a и |
lim g(x) = b; тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
x→x0 |
|
|
|
|
|
x→x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
lim (f(x) + g(x)) = a + b; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
x→x0 |
|
|
|
· |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim (f(x) |
g(x)) = ab; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
f(x) |
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
; |
если |
b |
̸= 0 и |
g x |
в окрестности |
x |
: |
|
|
||||||||
|
g(x) |
= b |
|
|
|||||||||||||||||
x x0 |
|
|
|
( ) ̸= 0 |
0 |
|
|
|
|||||||||||||
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Доказательство см. в учебнике.
Имеют место также свойства, аналогичные следствию 1, которые символически можно записать так:
a · ∞ = ∞; если a ≠ 0; a = 0;
∞
a0 = ∞; если a ≠ 0:
Случаи 00; 0 · ∞; 1∞; ∞ − ∞; 00; ∞0 называют неопределенностями, к ним надо применять особые методы.
Пример 3.1. lim 1 = ∞: Доказать.
x→0 x
По определению Коши надо для " > 0 найти > 0; такое что из неравенства 0 < |x − 0| < будет следовать, что x1 > 1":
Решаем последнее неравенство:
1 > 1 |x| > ":
|x| "
Берем = "; тогда из неравенства |x| < следует x1 > 1":
Пример 3.2. lim 2x = 0: Доказать.
x→−∞
11
Напишем определение Коши применительно к этому случаю:
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
: |2x| < " 2x |
< " откуда x < log2 ": |
||||||||||||||||||||||||||||||||
" > 0; > 0; |
|
x < |
− |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Обозначим log2 " = − |
1 |
; |
|
откуда = − |
|
|
1 |
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
log2 " |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
§ 4. Основные типы примеров на вычисление пределов |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Тип 1. Предел многочлена при x → ∞: |
|
3 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
lim (2x3 |
|
|
|
3x + 1) = lim x3 |
2 |
|
|
+ |
|
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
− |
− x2 |
|
x3 ) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Например, x→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→∞ |
( |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
= (−∞ · 2) = −∞: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Общий вывод: при x → ±∞ многочлен стремится туда, куда стре- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
мится старший член. |
частного двух многочленов при x |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Тип 2. Предел |
→ ∞ |
: |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3x2 |
+ x + 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
Например, |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= делим числитель и знаменатель на |
|||||||||||||||||||||||||
5x2 |
− |
|
|
x + 4 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
3 + |
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
= |
3 |
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
старшую степень = lim |
x |
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
→∞ 5 |
− |
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
x |
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Тип 3. x→1 |
|
x3 |
|
|
x2 + x |
|
− |
1 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
−x2 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
= (0) = разложить многочлены на |
||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
(x − 1)(x |
2 |
+ 1) |
|
|
|
|
x |
2 |
+ 1 |
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
множители и сократить = lim |
|
|
|
|
= lim |
|
|
= |
|
= 1: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(x − 1)(x + 1) |
|
|
|
|
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x→1 |
|
x→1 x + 1 |
|
√( )
Тип 4. |
lim |
1 − |
√3 |
x |
= |
0 |
: |
Сократить дробь, переведя иррацио- |
x→1 |
1 − |
x |
|
0 |
|
нальность из числителя в знаменатель и из знаменателя в числитель. Для |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
этого умножим числитель и знаменатель на |
|
1+√ |
|
|
(сопряженное к |
1 |
− |
√ |
|
) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
2 |
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
(неполный квадрат суммы) и на 1 + √x + |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
2 |
) |
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
lim |
(1 − √x)(1 + √x)(1 + √x + |
x |
) |
|
= lim |
(1 − x)(1 + |
|
√x + |
x |
= |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√3 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
x 1 |
|
3 |
|
|
√ |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
(1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
→ (1 − |
√ |
|
√ |
x + |
x ) |
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
− |
x)(1 + |
|
x) |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
x)(1 + |
|
x)(1 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
1 + √x + |
|
|
|
= |
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
1 |
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
Важное замечание. Если x → 1; то будет ли |
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → |
1? |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
В более общем случае: если |
x → x0 |
будет ли |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
Для |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x → √x0? |
√
функции y = 3 x это верно. Но не для всякой функции. Функции, для
12
|
|
lim f(x) = f(x |
); |
|
|
x |
|
D |
(f); |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
которых x→x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
где |
|
0 |
|
|
называются непрерывными и |
|||||||||||||||||||
для них можно выполнить предельный переход под знаком функции. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Доказано (см. учебник), что все элементарные функции непрерыв- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
ны, каждая в своей естественной |
области определения. Поэтому, |
если |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
f ; |
то |
|
|
lim f(x) = f(x |
): |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
0 D( ) |
|
x→x0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
Например, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
lim sin x = sin x0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
x→x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim ex = ex0 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
x→x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim x = x0 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
x→x0 |
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
lim |
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
x = √x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
и т. д. x→x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
Приведем пример, где предельный переход под знаком функции |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
невозможен. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
– целая часть x: Для x [1; 2) [x] = 1: Рас- |
||||||||||||||||||||||||
|
|
Рассмотрим y = [x] |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
смотрим предел слева: x |
lim [x] = |
|
lim |
1 = 1 = [2] = 2: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
0 |
|
|
x |
2 0 |
|
|
|
̸ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ − |
|
|
→ − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
Тип 5. Первый замечательный предел. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
Известно (см. учебник), что |
lim |
sin x |
= 1 (неопределенность |
|
0 |
). |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
0 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Откуда lim |
|
x |
= 1: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
x→0 sin x |
1 |
|
|
cos 6x |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 x |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
= |
|
|
1 |
|
cos x=2 sin |
|
|
||||||||||
|
|
Пример 4.1. x→0 |
− x2 |
|
|
|
(0) |
(по формуле |
|
|
− |
|
|
2 ) |
|||||||||||||||||||||||
= lim |
2 sin2 3x |
= lim 2 |
sin 3x · sin 3x · 9 |
= 18 (так как lim |
sin 3x |
= 1; здесь |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x→0 |
x2 |
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
3x · 3x |
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
3x |
|
|
|
|
|
3x выступает как новая переменная и 3x → 0 ). Ссылка на первый замечательный предел законна.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
2 sin |
x + a |
sin |
x − a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos x − cos a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Пример |
4.2. |
lim |
|
= |
lim |
2 |
|
2 |
|
= |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x→a |
|
|
x − a |
|
|
|
|
|
|
x→a |
|
|
x − a |
|
|
|
|||||||
|
x + a |
|
sin |
x − a |
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
lim sin |
|
|
lim |
|
|
|
|
|
= |
sin a: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
2 |
|
|
|
x |
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
= − x a |
|
· x a |
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
→ |
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 4.3. Метод замены переменной. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
− |
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
sin |
x |
3 |
|
= |
|
0 |
: |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(0) |
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
x→ 3 |
|
1 − 2 cos x |
|
|
|
|
|
|
|
13
Введем новую переменную по формуле t = x − |
|
|
откуда |
|
|
|
|
|
|
и при |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
; |
x = t + |
|
||||||||||||||||||||||||||||
3 |
3 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
x → |
|
будет t → 0: |
Получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
lim |
sin t |
= lim |
|
|
|
|
|
sin t |
|
|
|
|
= |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
t |
0 |
|
|
|
|
t |
|
0 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
→ |
|
1 − 2 cos |
(t + 3 ) |
|
|
→ |
|
|
|
|
(cos t |
|
|
|
) |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
− 2 |
· |
|
|
|
− sin t · |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
lim |
|
|
sin t |
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
sin t |
|
|
: |
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
= t→0 1 − cos t + √3 sin t |
t→0 2 sin2 |
t |
+ √ |
|
sin t |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Чтобы получить замечательный предел, поделим числитель и знаменатель
на t: Получим
sin t
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
1 |
: |
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
t |
→ |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
sin t |
3 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
· |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Тип 6. Второй замечательный предел |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
lim |
1 + |
|
|
|
|
|
|
|
= e; |
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
n)x |
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
6.1. |
|
n→∞ |
( |
|
|
|
|
|
|
|
где |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
lim |
1 + 1 |
|
|
|
= e; |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
6.2. |
|
x→∞ |
( |
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
Заметим, что символ ∞ допускает, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
что x → −∞: |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
= e; x |
|
|
|
|
|
|
|
|
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
6.3. |
|
lim (1 + x)x |
R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Это |
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
случая |
|
второго |
замечательного |
предела, где |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
три разных |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e = 2; 71818::: : |
Неопределенность во всех случаях 1∞: |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x + 3 |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Пример 4.4. |
2x + 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
x→∞ ( |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
Здесь мы имеем неопределенность |
|
уже внутри скобок: |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x + 3 |
|
|
|
|
|
2 + |
|
|
= 1; |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
= lim |
|
x |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x + 1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x→∞ |
|
|
|
|
x→∞ 2 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
а в целом неопределенность вида 1∞: |
Значит, надо подгонять под второй |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
замечательный предел: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
2x + 3 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x + 3 |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
4 |
|
x |
||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
= lim |
|
1 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
= |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2x + 1 − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
x→∞ (2x + 1) |
|
|
|
x→∞ ( |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= x→∞ (1 + 2x−+ 1) |
|
14
→∞ ( |
|
) |
|
|
|
|
→∞ |
( |
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
2x+1 |
|
4 |
|
= xlim ( |
|
|
|
2x+1 |
) |
4x |
|
|
4 4 |
· |
2x+1 |
·x |
|
4 |
|
4 |
2x+1 |
||||
= xlim |
1 + |
− |
|
|
|
|
|
1 + |
− |
|
|
: |
||
2x + 1 |
|
|
|
|
2x + 1 |
|
|
()2x+1
lim 1 + |
−4 |
4 |
= e; |
||||
|
|
|
|
|
|||
x→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
2x + 1 |
|
|
|
|
||
по второму замечательному пределу |
|
|
|
|
|||
lim |
−4x |
= lim |
−4 |
= 2: |
|||
x→∞ 2x + 1 |
|
x→∞ 2 + |
1 |
|
− |
||
|
x |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
В силу непрерывности степенно-показательной функции вида (f(x))g(x) при непрерывных f(x) и g(x); получим результат = e−2:
Пример 4.5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
lim (cos 2x)− |
1 |
|
= (1∞) = lim (1 + cos 2x |
− |
1)− |
1 |
|
= |
|
|
||||||||||||||||
x2 |
x2 |
|||||||||||||||||||||||||
x |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
2 sin2 x |
1 |
|
|||
= lim |
1 |
|
2 sin2 x |
− |
x2 |
|
= lim |
1 |
|
|
2 sin2 x |
2 sin2 x |
· |
1 |
|
|
·(− |
x2 |
) = |
|||||||
x→0 ( |
|
|
− |
|
) |
|
|
|
|
x→0 ( |
) |
−1 |
) |
2 sin)2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
2 sin2 x |
|
|
|
x2 |
= e−2: |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
lim |
|
|
1 |
2 sin2 x |
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
= x→0 |
(( |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У второго замечательного предела есть очень полезные следствия.
6.4. lim |
ln(1 + x) |
= 1: |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||
x→0 |
x |
x |
|
|
|
|
|
e |
x |
|
|
|
6.5. lim |
a |
|
− 1 |
= ln a; |
lim |
|
− 1 |
= 1: |
||||
|
|
|
|
|||||||||
|
|
x |
|
|
x |
|||||||
x→0 |
|
|
− 1 |
|
x→0 |
|
|
|||||
6.6. lim |
(1 + x) |
|
= : |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
||||||||
x→0 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Доказательства можно провести самостоятельно или найти в учебнике. Этими следствиями в дальнейшем пользуются наравне с замечательными пределами.
|
Пример 4.6. Пусть a > 0; тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
x |
− 1 |
|
|
ln |
1 + |
x − a |
|
|
|
||||||||
|
ln x |
|
|
ln a |
|
|
|
ln a |
|
|
|
ln 1 + a |
) |
|
|
( |
|
|
|
|
a |
1 |
|
|||||||||||
lim |
|
− |
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
= lim |
( |
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
− |
a |
|
|
|
|
|
|||||||||||
x→a |
x − a |
x→a x − a |
x→a |
|
x − a |
|
x→a |
|
|
|
· |
a |
|
|
a |
|||||||||||||||||||
|
|
|
a |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x − a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
(так как |
→ |
0 |
при |
x |
→ |
a; |
то применимо следствие 6.4). |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
Пример 4.7. lim |
ax − xa |
|
(a > 0): Неопределенность |
|
|
0 |
; как и в |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x→a |
x − a |
|
|
|
x = a + t: Получим |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
следствии 6.5. Сделаем замену x − a = t; |
|
|
|
|
|
|
|
15
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
aa+t + (a + t)a |
|
= lim |
aa · at − aa (1 + |
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
lim |
|
a |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
t→0 |
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
t |
a |
|
|
|
t→0 |
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
a |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
= lim |
aa (at − (1 + |
|
) |
|
) |
|
= aa lim |
at − 1 + 1 − (1 + |
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a |
a |
|
|
|
= |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
t→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a · |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
aa lim |
|
at − 1 |
|
|
|
|
(1 + a) − 1 |
|
= (по следствиям 6.5, 6.6) = aa(ln a |
− |
1): |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
t→0 |
|
|
− |
t |
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
Пример 4.8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
lim √1 + ax − √1 + bx = lim (1 + ax)m − 1 + 1 − (1 + bx)n = |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||||||||||||
|
x→0 |
|
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1 + ax) |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1 + bx)n |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x→0 ( |
ax |
|
|
|
|
· |
|
|
− |
|
bx |
· |
|
|
|
) = m |
− n |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
Приведем несколько искусственных приемов вычислений приемов. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Пример 4.9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
lim |
1 − cos x |
|
|
cos 2x |
= (метод «добавить-отнять») = |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
1 − cos x + cos x − cos x |
|
|
|
cos 2x |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
1 |
|
|
|
cos x |
+ |
cos x(1 − |
|
|
cos 2x) |
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 ( |
|
|
|
|
−x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
lim |
1 − |
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim 2 |
|
|
|
|
|
|
= |
: |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
· 4 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
lim |
cos x(1 − √ |
|
|
) |
= lim |
cos x(1 − √ |
|
|
)(1 + √ |
|
|
) |
= |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cos 2x |
cos 2x |
cos 2x |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2(1 + √cos 2x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
= lim |
cos x(1 − cos 2x) |
= lim |
|
cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
1 − cos 2x |
|
: |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x→0 |
|
x2(1 + |
√cos 2x) |
|
|
|
|
|
|
x→0 1 + √cos 2x · x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
16
|
Вычислим каждый предел отдельно: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
cos x |
|
|
|
|
= |
|
1 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 1 + √cos 2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
1 − cos 2x |
|
= lim |
2 sin2 x |
|
|
= 2: |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
x→0 |
5 |
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
Ответ: |
+ 2 = |
|
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
Пример 4.10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− √ |
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
lim |
x3 |
|
x2 |
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
x |
= lim |
x3 |
|
|
|
x2 |
|
|
|
x |
x |
x2 |
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||
x→∞ |
( |
|
+ 3 |
|
|
|
− √ |
|
|
− 2 ) |
|
1 |
x→∞ |
( |
|
|
|
|
|
|
|
+ 3 |
|
|
|
− |
|
1+ |
|
|
− 2 |
) = |
||||||||||||||||||||||
|
|
= xlim |
(x ( |
( |
1 + x |
|
|
− 1) − x ( |
|
1 − x |
|
− 1)) = |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
(1 + |
|
|
|
) |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1 − |
|
|
|
) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
− 1 |
|
|
|
|
|
− 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
lim |
x |
|
|
|
3 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
: |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x · |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
= x→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
· − |
|
x − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 1 + 1 = 2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 3 |
|
|
|
|
|
|
1 ( 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(−2) |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17
Литература
1.Кудрявцев Л. Д. Курс математического анализа : в 2 т. / Л. Д. Кудрявцев. – М. : Наука, 1981. – Т. 1. – 584 с.
2.Демидович Б. П. Сборник задач и упражнений по математическому анализу / Б. П. Демидович. – М. : Физматлит, 2002. – 558 с.
3.Сборник задач по математическому анализу. Предел. Непрерывность. Дифференцируемость / Л. Д. Кудрявцев [и др.]. – М. : Наука, 1995. – 592 с.
18
Учебное издание
ПРЕДЕЛ БЕЗ СЕКРЕТОВ
Учебно-методическое пособие
Составители:
Украинский Павел Сергеевич, Виноградова Галина Анатольевна, Шишкина Элина Леонидовна, Шашкин Александр Иванович
В авторской редакции
Подписано в печать 10.04.2015 г. Формат 60×84/16 Уч.-изд. л. 1,0. Усл. печ. л. 1,1. Тираж 50. Заказ 156.
Издательский дом ВГУ 394000, г. Воронеж, пл. им. Ленина, 10.
Отпечатано в типографии Издательского дома ВГУ 394000, г. Воронеж, ул. Пушкинская, 3