КӧвӱнЬ Гӓрӓн ӧсӓд Кӱн бОЛ.хар седв,

»• сӓӓ.Хниг хӓӓгъӓд

л°Л — кӧдЛӓд нирГВ.

Тиикд ЭрдниХн нургънд

ОО.мсрТа кӱӱкн бӓӓдӓ,

гата Лиджин бӱлд °сдж кӱн бОЛЛа.

Кӱӱкн ОНЧТЗ ГИМ

ургьцта бидӓ, *\ОВӱдиц зӱрк авлм

'°Рк.чн чирӓТӓ бидӓ.

Эп

Н КӱӱкиГ ШИНДЖЛДЖ Днӓд Гӓрӓхн ирв,

ЭДЖ, аавнЬ меддж НкР Булгънан ore...

^•Хадм ээджнь дааврга

^УРц, шӱвтр болв,

*аРм ТӦрсн генӓргӓ Умха сеДКЛТӓнЬ иЛдв.

кӧдЛмшиГ ГОлад £°ӧрку Будгьниг засв,

{^Лн, ЗОваЛгьн чанъгьдад

^УзӱцӓнЬ бОЛдж ЗОГСВ.

уН ДЖИЛИН ЭЦГЦД

ЙОвад Оркв, ^ӱНДӓц эс бслХЛа,

°ркӓн темцӓд Хӓрв.

РГг,

*РХлань ээдж, аавнь

Иньглдж кӱӱкӓн Т6ВЧХШ,

BafiH худасн ӓӓгъӓд Бӓӓлгъхкӓр тӧрӱц седХш.

«Газагьан дада малТа Гӓрӓнӓс Хӓрдж ирх, Манд энч ӱӱлтӓ Му нерн бОЛХ...

Эн ӱгинь сонъсад

Ээдж,-ааварн иӱргӱлВ, Гегджӓсн ГӓрӓХн эклӓд Генӱлдж гӱвдӓд зОВав.

Ӓмдин ЗОвлнгд булхад Amt тӧгӓлдж кӱӱрВ, Укдӓс Онъдан ухан Унӱнд эс орв.

...Ичрнь илдӓд ГӓрӓХн Эртдж БуЛгьниг зарлв,

Ӧшрдж зулсн берӓн Гарсн мӧрӓрнь хазлВ.

Хурла йОвсн Ормнь XoopaH ХӓЛӓтъӓд оч, Хӱвӓсн цӧкрсн Булгън Худгин йОралд тусдж.

ХудГас Татад авХднь Халдж цусн буслла, Тер берин ӱклднь Тслгъан ӱсн бссла.

Кезӓнк баячудин

даджрлГЪнд Кедӱ иим эгчнр,

Кец болгънд ӱлддж Кӱзӱндӓн цевтӓ ӱксн?

1936 дж.

менд йов

(Д У н)

	Нарн уЛадж	сӱӱрлӓд	Итксн	наркОмин дааЛгьвриг
	^эмчЛЗД сӓӓХн сууджана,		Ины чикӓр		кӱцӓгъич,
			Ирсн	ХОртна	мӧриг
	£*аркОмин заквр атХад
			Илткдж Олад ХОрагъич.
	^ӓрХн шарм	йовджана.

53

Торгън аЛЬчуричнЬ		бӓрӓд	ХОртнда	НООлдх	тазрТчн
Тӧгрг	шаран ХӓдӓсВ.		Хамдан	седкдӓрн йсвсв.
ТусТа	сургьудян сурад		Нарн удадж сӱӱрдӓд
Тӧвкнӱн Отгган ӱддсв.
Байн-ДжиргьЛчн чини			Намчдад	сӓӓхн	сууджана,
			НаркОмин заивр		аТхад
БайрТагьар ирхичн		кӱдӓсв,	Нӓрхп шарм ЙОвджана.

1941 дж-

АНДГЪАР

Туурсн

мини

орн,

Тӧрсн

мини

Тӧцскн! Энъкр ЙОСМ СОИЪС, Эврӓ седклӓн кеЛСВ: Би

ӱӱртӓгъӓн

цусан асХЛЭВ,

Би

дӱӱнрТӓГЪӓн

чамаг ТОСхлав! Цагъана церг

тиикд каарда,

Хаана aepr

задрдГан уурда!

Ӱз, мандлсн нарим!

Урдм xapc орим!

Орм

ӱрм

мет

6ocb,

Ӱрм

Орм

мет

ӧсв!

Ӧртндӓн,

ӦнярТӓн,

УТдан,

Тӧрскм ДеЛВ, Зӧрӓд, СӧрӓД, ЗараД,

Кӱрӓд

би кедӱв:

«Тӧрскм диидврӓр Туурсн, ТусТа эрдмӓр дӱӱрсн,

Удм саЛЬкит мел ӧрнӓ!

Усна ДОЛЬГЗГ

бас ирнӓ! Ӱрм сургъуяЬ дас, Бас ӱӱртӓгъӓн ~уур! Урнӓмм ӱр Тас ЗӧрХан бичӓ уур! Бара Харв!

Бӓрӓд ав! Баагрмуд дсгц Баячудит кӱн! Ӱрд, сОПЪс! Тӱрд ги! XopTH oocxjia,

базгъ! Хурц ХӓӓчТӦ Харгь! Халда ӱзхдӓ,

маргъ! ХурдЛудад ХОртиг киргъ! Иигдж кедӓд тӓвдӓв, Ик кӧвӱгъӓн

ЙОВхла! Дакад ner давТдаз, Дарук кӧвӱгьӓп

ЙОВХЛа! Орчднъ делкӓн

дӓӓсн

ОгЬТр КӦК ЧОН, Эврӓ ӱклӓн

Хӓӓсн

54

«Эрлг» ГИМ эн — 1итдер

манур Гер, Дӓврв’

мадур

•• ирв!

Х^наснь гар!

~тн* шар!

^хиртан кӱр!

£лмсиГ дар! Би эцгч

Боссң андгъаРан ӧгчӓнӓв!

' Зигч	ДарХИТн	медджӓнӓв!
УРкнч	булылад	бӓг!

Й?Ляс бичӓ ar’ "УРМ!

Ӱп?С.социализмин шивӓ?

*РДм!

Xa^ Тӧрскнӓм меджӓ!

Xana,n3yPCH Х0РТИГ!

YnfB’ *°P th ТООТНГ?

ЛооРан бичӓ

•• •• а Хада!

Ӱӱрӓн бичӓ тута!

Кергтӓ бОЛХла би мордхв,

КӦГшн аавТН

бас одхв!

Зуг ХОртиг

Тӧрскм диилг! Задяр ЗӦрГМ

улм падрт!

Урд.

Танан ИТкнӓв,

Кӱрд

ГИЛГӓд uokth! Тӧрскӓн

Хотар теткнӓв, Тӓрӓн бӓӓнӓ,

бичӓ ӓӓТн!

Хсртн

ӱнндӓн тарх!

Хӓрӱ

эс rapx!

Цусн улан тугта,

Цӧӧгьӓс баТ ӧнъпгӓ, ЦОЛВнъГ — Тӧрскм ӧстХӓ!

Цаарандан бас тууртда!

1941 дж.

Коглтин Дава

ДУРН БОЛН ДАН

(П o э м а)

«АргъуЛД, дӓкӓц негкн

Акчм!» — гидж шимЛДСиг, АцмуД заагас СОнъсДЖ

АЛИЪтрДЖ би ЧИНЪИВВ. «Баахн иньгнь Земфириг Байртан СОктцж сурджаХмб?

Сургъулин багьчуД нааДЗД Сӧӧгъӓ|р билтӓ« сӧрДжӓХ!мб?

БОЛВ tobkh!—гидж

БийиннЬ шОТЛгъ зсгсав...

«Эдстин паркин шугъунц Энъкр кӧркХн иньгӓн Эврӓн, нег цагт, Эс иигДЖ сурдч?

Дурнаннь авЛД СОктцж ДедкӓД хӱвтӓ гиснДнь Бийӓн чи тООЛДЖ БахтаД эс ДууЛЛч? Бичӓ инӓ!»— гиДж Бийдӓн би закВВ...

Дурн... Пушкинас биш, Деякӓ тӧрснӓс ДжиргЪЛ Дуулцж ӧӧдӓн ӧргсн Дурна байр сунъгъав.

56

Санаддад ӧнъГрсндӓн гейӱрдж Carap ормасн ӧндӓдж

Бссад xoopaH rapBB. Багъ насндарн эндр Би мендлсн бслвв.

Тагчкар, ХОЛД ӱлдсн Тӱрӱн дуран санвв...

ДӧчдГч джид... Паркд Дуртагьан седКЛӓрн ӧтрлӱлнӓв.

Неринь ӱзгӱдӓр садгъдж НииЛӱдӓд артъуд дууднаВ,

«Бадма!» — гисн ӱтд Байрин айс сОнъГснав, Шин ТӦрсн ӱрндӓн ШӱӱДЖ ӓмТН нернднь Санан седклиннь гӱӱнӓс

СӓӓХнӓн ОрулдГТнь байснав...

«Бадма!» — Гигьӓд ОркХинь

BaaxH, керсӱ, байрта КеВТӓ, янзТа цОГцта, Кезӓчн у.ханасм rapuiro КӧркХН Torpr чирӓТа,

Кӱӱкнӓм бӓӓдл ӱзтдна,

ЗеТкр кӱлӓсн меТ Зӱркм ӦВдӓд дОГДЛна,

Ӧнъгрсн ДЖИЛМӰДИН ХОЛЗС

ӧмнм иньгм ӓмдрна. ДжилмӱД, сармуд. шовудшинъ

Джисӓд, нисад сольгдна Седклим кевсд неджадар Салад суудж кевшна...

Шин ДЖИЛИН нар Шуутдж терлтӓд делсна,

Хальмг т®.атринйдйеНа Хӱвӓр ДУУРДЖ ба^и?'

Нӓӓрт тууджин гуунас

Наар гигӱлсн мет, Джилмудин холас цу^Р

ДжанъГр, АОНЪГр, Туурсн Hropb НОИН Тарнедь, Рсбин Гуд,

Улдӓн атХСН Чапаев, Уриель Акостла хамдан,

Арагни-Дагни хатнР-па Авлгддж биид дда®•••

Орчлнъгд баасн,

Олн келн ӓмтн Цагин ӧнъгрснас, ирхас

Цумрдж, уурддж, байрддж Нарта ХЗЛЬмгин ЭдсТД Нӓӓрдсн бОЛдж медгДнӓ, Кедн ӓмТнӓ музык Кӱнъкндж заЛиГ кӧтлнӓ»...

Гучн йисдгчӓс дӧчдгчӱр Гӱӱсн цагин ТЗТас, Хӓӓчшнъг, арвн ХОЙрТ, ХОЙр стредк керчхӓр Адгъцж дееГшӓн ӧтрлнӓ...

Арвн минут ӱЛДВ...

Тавн... Мсрсз ӦВГН Туддж ишиӓд аргъул Сцен деер тарч СаХЛан тарарн идв,

Нарншнъ прсжекТОрмудин гердӓс Нӱдӓн ХЗЛХЛдж маниг, «УргъДжах шин джилд

Упм ХӱвТӓ ӦОЛТН,

Кӧӧсн седкд кӱцлӓн КӧвӱД, кӱӱкд кӱЦТН, БайрТа бОЛТн!»— тидж БатЪчудиГ йӧрӓдж буув. Цагин ОМГ гимнит

Цугъар «ИнТернациОнал» дууЛв. Заадин дунд падрсн, ЗаЛЬта, ОЛН ӧнЪГТӓ

Кӱӱкдин киЛМДЖТӓ гарар КеерӱЛгдсн ащга мсдн, ТОгъсна сӱд меТ ТОрдзсн СОлнъГин гердӓрн, Ӧрчд байр цацад

ӦВклзӱлӓд ӧртӓд маиТна, Шууган, инӓдн багъчудин

ШОГЛЛГЪн ТӦГӓднЪгд сснъгсгдна...

ТиигджӓТЛ генТкн сценӓс

«Тана терт!» — гисн Туурсн ӦЛыин арий Гилвксн рсялин ӧӧрӓс Ӧмӓрӓн тЗТСН rapTMH, Ӧкӓр кӧркхн чирӓдчн

Ценънсн дуундчн седклинчн ЦерВнь сӓӓХнӓр ӱзтдпӓ, Алдр Пушкинӓ «Бумбдв»

Акчмд уханд санГдВ, «Теегин инЪГ ХЗЛЬмг» — тисинЬ Туудж дуугьарчн баТЛв...

МаГний гентин цӓклдж

МисХудьд заалиг цӓӓдгъВ, Муромец баатр Гавшунар МаасХЛздж зурт цОкв...

Баагрур ӧӧрддж, мендлдж, Би чамур Хӓдӓдж

«Кемб?» —гидж сурхлам «Кӱӱкн!» — гидж инӓв, Сансим Хӓлӓцӓрн меддж:

«Сургьудяр сӓӓнӓр чилӓджӓх

Санджин Бадма!» — гив.

Тер цатас авн ТаалмджТа нерн «Бадма»

ДжиргьЛим мини авлдж Джилмудим байр болв...

...Садькн opa ӱлӓдж...........

Сарджнънсн ацмуд конлана, Чамагъан ирхиг кӱдӓдж Часан хӓлӓдж ӧнданав. Нуучинӓр сансн ссдкяӓн Ниигьинь Олдж диглнав,

Кӱцсн .кӱцлӓн чамдан КеЛДЖ медӱлХӓр белднав...

Ончга эврӓннь кеегъан ОрчЛнъгл Тӱрӱн ӱзуЛХар

ХамТХасан .ӧрда секха?

Хяпнъгьуд ӱӱмсн цецгашнъ, Ге&ж макалдж. ӱумдж,

Узгдӓд уга баиРа“ ня

Узхӓр чамагъан гуудна...

Adbh нӓӓмн нзста

Ах ’ эврӓннь джиргълдан,

Ганцхн эндр асхнур гӱджрдж зӱтксн болнав. Намчлсн хаврин саа-хнь

Нппна толин дулахнь

Авлта Пушкинӓ шУ^и

Дмтӓхн тӧнък апиид , Ӧндр тенъгрин оддин

Ончта ман^??н Ге«ӓӓх’

Орчлнъгд ӱаасн,

Омнмдн куласн Р- <

цуг сӓӓх xai'r”b	дӱӱргдж
Цуглрдж дурн.	р
Элвг газрин к°РснуР
Чндоӓс толан асхдж.
Уульснднь и"аӧ1ӓ°	'
УГаЯНЬ я^ЬГ X Хӓрӱлӓд,
Ундасснаннь	г.	59

УггснаннЬ кӱцд ӧӧрдӱдӓд, ЭдсТӓ xarcy кӧдӓт Энъгдӓн усар дӱӱргӓд,

Канъкнсн сенр ӱнртӓ Кӧк нОГЪа ургъаХ, Дедкӓн кӱлӓсн хӱенЬ

Дурнд бӓӓсн бОЛна, Цсгц, маХм гиигрдж

Цевр агъарт ӧӧддӓд Нарнур Гиич бОЛад Нисн гИСн 6ОЛНЗВ...

Одд унТрдж шаТад

Одарн ХОЛД манддна,

Ончта ТаалмджТа айсмуд ОйстраХ агьарт цацна, Хуурин теГЛзен дун Xonac намаг саатудна, «Хӱвчн ирХ кӱлӓ ХӱВч аашна!—гидж, ӰГӓр келДЖ бОЛшгО,

ӰЗГсӓр зурдж бОЛШГО, ЧиЛГр neraxH музыкӓрн

ЧайкОвский зӱркнДм кӱнъкннӓ...

Мини ХӱВИМ ХуВЗГЪЗД Маш ик нартц

ӦГХЛӓ,— газра ӓмТНД ӦӦЛХНВ уга бОЛмар Ӧрчӓсм байр деврДж Орчднъ сӓӓх'рӱддж тарна...

Час ӧмнӓс КеЛсӓр,

Чамагъан кӱдӓДж суунав, Стредк эргӱдӓД цагиг ШудудуЛХ Дурн кӱрнӓ. Уӱмдж шӱЛГӱДӓн умшв. Зӱркнӓннь зака сснЪСГдм ЗӧрДЖ: «Дуртав!» — гив, Апдрсн ӱгӓсн царунь

ӒӓмДЖ ки Тасрв...

Сарин гердд чирӓгъичн

Шилтӓж би ХӓдӓнӓВ, Хӱв, зОВЛнъган чини

Хӓ|рӱДЧ1Н гейӱрДЖ кӱдӓнӓв. Ухалдж, Гарим аТХДж, УТ сурмсГан ӧргцж, Дудахн хаврин сӧӧгъӓр,

ДаарсншнЪГ ээмӓн хураДж: «Эдвг хӱвм нанд Энцр секгцв!—гиӓж,

Эвдӱн, уйдсн дуугъар Элсдж чи кеЛЛӓч. Урлинчн ӓмтӓ’хн Халунднь УХам шзТад зргдӓ, ОрчлнЪГИн зӱркн чини Ӧрчд ЦОКСН бОлла.

Джиргълмдн эндр ниилдж Джигтӓ ХОЛур нисдӓ, ГанцХн банр цецгӓрДЖ Газр сӓӓхрӱлдж дӱӱрГЛӓ, Цевр ТӰрӱн дурнд Цат бӓӓдГНЬ марТГдла, Ман ХОЙрин ХӱВ МӧнЪК болдж медГдлӓ.

Хӱвимдн садгьджасн эмӓЛгьн Хадун седклд урсв, Джилмӱд энъкрддж эндрӓс

Джиггӓ сӓӓгьӓн белглв. Итксн цагъан седкдчн,

ИрХ Джиргьлин седклчн, ИнЬГ, келсн ӱгмӱдчн, Hpx Джиргьлин тууль

Илӓр нанд ӱзӱднӓ.

Эн сӧӧгьин дуулЛГЬН ЭдсТин авлТа бӓӓдлнь Мини баХтсн зӱркнд Сӧӧгьин Дулахн тагчгт СаЛькнда шимлддж Таарсн СаДин кӱн уГаднь Седкд дурарн ниснӓ. Тууяин чидЛТӓ боЛХИнь

Тӓрндӓд седлгъӓр чамаг Ӧмнӓн агъарас бОСХдж

Ӧӧрӓн сууЛГьн Гилӓв, ӧвдгдчн толгъагъан Тавдж ӧрчӓн ХанъгаХ бидӓв...

ХОлас бӓӓдЛичн нӱдм ХавЛДЖ ӱзӓл таньв. ТОсаД ӧмнӓсчн гӱӱдж ТеврХ дурм кӱрв.

Ичрӓн дарад чи Ипӓд хӓвргьдм суувч.

«Менд!» — Гидж келад

Мини тарим атХВЧ. ЦуГ -дживртӓ сананасм Цагъан Гарчн джӧОЛн,

КӱрнъГ шеемГ платинчн

Канъкнсн чини ӱнр,

ТенЪГрӓр ниссн сананасм

ТааЛмджТа газра acxi-i, Дурни кидмДЖТӓ дӱӱрӓнд Деер бОЛдж медгдв. ЭВГОгъӓо ТагчГ сууджагъад

ЭкЛдж би кедвв. УгмӱдТ дуран багтахар

МОИъКин ЦЗГТ ТОДЛГДНЗ. Сонь.н байрТан СОГТДЖ Санатъарн манЪдурин бӓӓдд, Кӱдӓсн эврӓннь джиргЪЛӓн КӱццДИЬ ӱзхӓр ДЖИЛВТВВ...

СсвеТин герин ӧмнӓс Седклд ӱнТӓ бумбдвас, ХӓӓрТӓ Ленин гарарн Хӱвин Хаадгъ заав, Кӱнъиӓн Ленинӓ ухана

КиЛМДЖТӓгъӓр манд беддснь, Кӱмни туудж зӱтксн Коммунизмин авЛТЗ чидднЬ, Урд ОЛН ДЖИЛМӰДТ, УХан, седкд, джиргъЛӓн, БӓӓХин мууда нООЛДДЖ БОЛХИН сӓӓт дууддж ӰрдӱдиннЬ ХӱВин Тӧдӓ, Уксн бааТрмудин кӱцд ГеГӓрсн, бахТсн байрар Герлтдж луулад, баград, Ман хОЙрин дурнд МанДЛДж ӱзГдсн бОЛна, Дурн кӱмнӓ зӱрк

Дулалдж герЛТХсн бОЛна...

ХаЛЬМг фОлы<ЛОр, Гете, ХОЛ цатин ПеТрарк, Кӱнъкнсн мӧнЪк Пушкин, Кӱнъкӓн ТсЛСТОЙин Каги,

СедКЛин гӱӱнӱр Хӓлӓдж СснЬнар зуртинь цсксн, ТаалмджТа айсмударн аВЛСН Тютчев, ШОЛОХОв, Thxohob,— Тӧрин учр маанрТ Тиикд Олн бидӓ...

Мини дурТа ГИСН

МаяковскиГ чи чееджӓрн «Ӓмдрӱлтн намаг!» — гидж ӒМТнӓ ӧмн мет АвЛТагьар нанд умшяж,

Седклинь умшЛГъндан Оруддж

6?

СӓӓХнӓр кӱцдж ӱзӱллӓч...

Кесг джил ХӦӧннь КсЛгДХ эн ШӱЛгӱдНГ УХанам Her за.хд Ӱмслгьнӓ xa.nap бичлӓч...

Тӧрӓд yra шӱЛГӱд

ТсрЛЗДЖ агъарт нислӓ, To диГ угатъар ТОЛгъам экнд хадгдла...

Ношин xap киитнд, НарТа зунин халунд, МонъгъЛнн ГОӦИН элснд Москван байрТа шууганд, Джиггӓ эн асхдиГ ДжиЛ.мӱД ХӦӧннь санхв, БӓӓДЛчн зургудас ӓмдрдж

Байрдсн ӧмнм зогсх, Сарджнънсн бичГӱдчн генткн

Coup мини чикндм ТааЛМДЖТа чини дуугьар ТаГЧГт седкличн кедх,^ Аддр дӓӓни бӓрлдӓнӓ

АврЛТ уга кемд, Харнъгьугъас дурнчн нанд

«Хӓрс!» — гидж ДУУДХ, XopTHa зӱринӱрм ТОВЛсн ХОргъЛджн, ӱКДин сумиг

Хӓрӱ туудж КӦӦХ, Чинӓн аядрсн кемд ЧидЛ нанд немх...

Цаг ирх, дӓӓнд

Цус-ясан ӓрвллгО, Эврӓннь дуран чамагъан

Эндр ӧдрин байран,

Джидӓр, сумар, ШУ»«Р Джилмӱдмн ирхиг харсх , Элстӓн, Танъгъчан, Торскан,

Энъкрлдж седкларн ДУУД-

Эдр бОЛГЪН тиикд

Эврмджтӓ Хӱв Огла 4амд улм таасГдХар 4идлӓн ӓрвллго кодллав.

турни сӓӓхн геР{!д1,пиӓ Делкӓ талданар узгдна,

\мтнӓ бӓӓдл, зӱрv

&д=, ■»

(ӱцдмдн мана негн,

«ӧ

Сургъудь Деггрӓс авсн СеДЕЛМдн мана негн. Дуран кенӓсчн нудгО ДууЛХ дурн кӱрнӓ, Байрин шӱЛГӱдӓн амрЛгс БичХ Дурн кӱрдӓ, Хӱвӓн ӓмтнД ӱзӱддж, Хӓӓртӓ мини дурим

Хӓдӓдж йӧрӓТн!» — Гидж Хӓӓкрх дурн кӱрнӓ.

Зун джиЛмӱдин ТЗТЛгънД ЗОВЛнъг, тунъШЛГЪ ӱзсн, ГудмТин ӧӧр мӧдкӓд Гуйр, ӧӧк шимӓд, Гундд, ДаджрЛгьн, темя, Ӱй-ӱйӓрн СОЛЬГдсн

Угӓтӓ хальмтин джиргъЛиг Удан бОЛгъадж ХӓдӓгъӓД УнЪг — учринЬ медсн, АрВН ДОЛЗДГЧ ДЖИЛИН АЛдр ик ревОЛюциГ Байрддж уГТЗД tocch Буурд мана тег, Хсйр эврӓннЬ ӱрнӓ Хӱв хададж йӧрӓдӓ,

СӓӓХн сӧӧгъин садькн СаатудаД манис ДууЛЛа, Ӧр цӓӓдгъни ДжигтӓОнчта цевр тенъгр Кесг дакдж гад

КӧнцжЛӓрн манчг opana...

Генткн часан Хӓдӓдж

Гейӱрсн, ӱргсн Дуугьар,

«Ӧр цӓӓцжӓнӓ!» — гидж

ӦВрДж чи кеЛЛӓч, АсХнас аин мадн Акчм Давсн бОЛЛа...

Ӱг угагъар седкл, Ухагъан меДДг биЛӓвДн,

фдюнД * бӓӓнӓ гидг

ХуДЛ иткн аЛддавдн...

Хсйр сеДКЛ харгъсна

ХӱвД заХ yra, Арвн нӓӓмн насна ӒВЛД зах уга.

* Кӱӱнӓс седклин толЬ гарна гидж цӓӓлгъсн буру, идеалпстическ /седлгън Тер толиг флюнд гидж келдмн.

■64

Тӱрӱн джиргьһнн дурн

ТииГДЖ маниг ТОсда,

Олд цуснд наадад Ӧмнк кӱцдимдн гердткЛӓ...

Тӧрскн ээджин гарарн Тааддж тОЛ'гьагъимдн идлӓ, БаХТа, байрТа джирГъл БедгЛДЖ насимдн йӧрӓлӓ!

...БОЛВ тер кемд Барун ӱзГТ фашисТнр Мана эрк дуриг

Мӧӧрсдх джидин ӱзӱр. Цагин бӱЛӱд, немшмуд, Цус ядДЖ хӓврЛӓ,

Xyxp-xyxp гидж ХуЛХзгъар Дӓ ӧскдж,

Зӱн ӱзгг япОнцнр Зовлнъ манд беЛДЛа...

Шир ширдсн будТа СенТябрин бор одрар Хӓӓкрсн xap паровоз ХӱвимДН ХОЙр ӓнъГЛЛа, Гейӱрсн нӱДнӓнчн герЛ

Гплд Кӱрч ярла, Нӱднӓсм, ЧИНИ бӓӓдличн,

Нӱлмсн бӱркдж салгьл ,

Щавтсн хун мет _ Шуукрдж ДУР» тунъшла...

Тазр деер халас“ „ Танцхн иньг чамагъа ,

Энъкр тӧрокм намаг

Эс дуудсн болхл/’ a» Кезӓчн ӱлдшго билав.

Кӱцл болсн чамларн, Кӧгшрӓд, уга болтл^н,

кезӓчн салшго билав. Тӧрскнлӓ чи бӓӓдларн

Ттттл/п неГН бОЛЛач,

?SI -Рӓннь

тӧрскнӓ дУУД/гьнД Пӓн дӓн! Кедӱ

ДУр- ’седК^’ЛгЦтӓ галвари

. догдлсн aaM^rTTaacH б0лхВ! Дӓрвкулдж шата«

Ке"Ӱ-бУ^оасГболхв!

КуучаД тарасн Кедӱ хар нулмс бохв!

Кӱмнас acxpy^i-n

^Льмаыах

Дӓн yrarbap, кемр, Дедкӓ урдкарн, тӧвкнӱн, Дӱмбр ЭЛВГ агъугарн, Бӓӓсн бОЛхда, эндр Байрга сӓӓХН джиргъл Улм-удм ясрдж Уудан, ӧндртӓн ӧсдж Яӓсн кӱцдӓн кӱцдж, Ягъдж ДеЛгрХ бӓӓсм? Тӱрд гиДЖ, акчмД,

ТатчгТ, сӓӓхн ӱӱрмӱд, СанЛТН. Дӧчдгч Джидӓс Сӱртӓ Дӓн угагьар, ТӧВкнӱн, урдк джиргъЛӓрн,

ТанъГЪЧМДИ бӓӓСН бОЛХЛЗ —

Бумбин ОрнД мет БайрТа дуугъар кӱнъкнДЖ,

ToxMTa маЛ — хӧӧгъӓр

Теегмдн шуугац Дӱӱрч,

Энъкр ХОТЛ баЛГЬсн ЭдсТМДН энДрТ эрсмӱДӓрн Эрг ДаваД ӧсдж Эс Дӱнъгӓх бидӱ?

Кесг цагъан саната Керсӱ мана ӱӱрмӱД,

Эндрг манла хамцан ЭнД амуднЪг менд Эс суух бидӱ?

...Насн багъин Дурм НемшмуД Германьур тууцж ХаТХанчгга сунъгъин ца Хадун цусинь ууДЖ. ХадьмГин эрк цецгӓ ХОЛД Тӧрскнӓсн бӧкДЖ Дӓӓни харЛТа аюЛД

Дурм мини шатцж! Дурна туск ДуунД

Дӓӓнӓ айс ОрснД, ГерЛтӓ ДжиргъЛин шууГанД Гӱрмтӓ ӱкЛ ӱзгДснД,

Бичӓ намаг гемнтн, БОЛгьадж цаган хӓдӓтн, ОнЪгрснӓс сургъмдж автн, Ӧмнкӓн ӧдгӓгъӓр баТЛтн! Элстин саДт эндр ЭнЪкрӓн: «АргъуЛД!» гисн Хсйр баахн иньгин ХӱВиг ЗОвднъгта зеткрдӓ

66

Даллес-Маддес гидгнь Дакнас .харгьуЛхар бӓӓнӓ, Атомар тазр шатаХ Аргь Тедн хӓӓнӓ!

Байр yHTpaxap седсн

Бирднрин хар седкл, Кезӓдчн, кезӓдчн, кезӓдчн Кӱцлӓн бичӓ кӱцӓтХӓ!

НарТД, цагъан санагань,

Негг ахнр дӱӱнршнъг Ниилдж, хар ухатнриг, НисЛдж, унъгинь таслтха! Тӱмн сай багъчудин Тӱрӱн авлТа дурна,

ТӧрскнӓннЬ байрта джиргьлин Тӧвкнӱниг, ӱӱрмӱд, Харсий!

Дӓӓсхрсн кӱмни хортдас

Делкӓгъӓн, ӱӱрмӱД, саглии! ДжиргълТӓ, байрта газр^

Джисӓд эргӓд кӱнъкнтхӓ,

Дурн менД бОЛтха!

Дӓн уга бОЛтха!

1957 аж.

67