- •Ташкент информациялық технологиялар университети нөкис филиалы
- •§ 2. Мағлыўматлар базасының моделлери
- •2.1. Реляциялық мағлыўматлар базасы
- •2.2. Иерархиялық мағлыўматлар базасы
- •2.3. Тармақлы мағлыўматлар базасы.
- •§ 3. Мағлыўматлар базасын басқарыў системалары
- •3.1. Мағлыўматлар базасын басқарыў системаларының архитектурасы
- •§ 4. Ms access мағлыўматлар базасын басқарыў системасы.
- •4.1. Microsoft Access жумыс айнасы
- •§ 5. Таблица дүзиў
- •§ 6. Таблицалар арасындағы байланысты дүзиў
- •6.1. Байланысқан таблицалар
- •§ 7. Сораўларды дүзиў
- •7.1. Мағлыўматлар базасында ажратыў ушын сораў
- •7.2. Үлгили сораў бланкасын толтырыў
- •7.3. Параметрли сораўлар.
- •7.4. Cораўларды есаплаў.
- •7.5. Жуўмақлаўшы сораўларды дүзиў технологиясы
- •7.6. Өзгертиў сораўлары
- •§ 8. Формаларды дүзиў
- •8.1. Автоформалар
- •(Мастер жәрдеминде форманы дүзиў )
- •8.2. Форма дүзилмеси
- •8.3. Жазыўды дүзиў
- •8.4. Байланысқан майданшаларды дүзиў ҳәм редакторлаў
- •8.5. Форманың басқа басқарыў элементлери
- •§ 9. Есабатларды таярлаў
- •9.1. Автоесабатлар
- •9.2. Есабат дүзилмеси
- •§ 10. Sql сораўлар тили.
- •10.1. Sql тилиниң буйрықлары ҳәм операторлары
- •10.2. Select буйрығы
- •From-таблицалар аты;
- •Baxit c Sales
- •Name Dept
- •Функциялар
- •Select avs(distinct Salary)”avs salary”
- •Нәтийжеде Salary бағанасының барлық элементлериниң қосындысын есаплайды.
- •Бундай жағдайларда компьютер
- •Name Length
- •Мағлыўматларды тәртипке салыў.
- •Select Los, Name from micall
- •Select Name, Los from mical
Select avs(distinct Salary)”avs salary”
form mical
Нәтийжеде төмендеги аңлатпаны басып шығарады:
avs salary
34500
Берилген мысалда коипьютер сәйкес мәнисин шығарып таслаған жағдайда, Salary бағанасының орташа мәнисин есаплайды.
2. MIN[distinct/all],n)/
3.MAX[distinct/all],n).
2ҳәм 3-функциялар сәйкес түрде n бағананың минимал ҳәм максимал мәнисин есаплайды.
Мысалы:
Select min(Los)”min los”form mical;
Нәтийжеде төмендегиге ийе боламыз:
min Los
2.
4. SUM([distinct/all],n)-n бағананың элементлери қосындысын есаплайды.
Мысалы:
Select sum (Salary) «Sum salary»form mical;
Нәтийжеде Salary бағанасының барлық элементлериниң қосындысын есаплайды.
5. COUNT ([distinct/all],n)- бул функция n бағаналардағы элементлер санын есаплайды.
COUNT фнкциясы «Жулдызшаны»аргумент ретинде қолланылыўы мүмкин.
COUNT (*) Бул ҳәр бир бағананың барлық элементлердиң саны есапланыўын билдиреди.
Мысалы:
Select COUNT(name), COUNT(telno)form micle;
COUNT(name) COUNT(telno)
14 12
Нәтийжелердиң ҳәр қыйлы болыўына себеп, компьютер Telno бағанадағы берилмеген мәнислерди есапқа алмаған.
1-5 функцияларды Where дейин кейин қоллаў мүмкин емеслигине итибар беремиз.
-11-
Мысалы:
S3l3c5 Nam3, S7m(L9s) f49m m8cal
Where Salary>avr(Salary);
Бундай жағдайларда компьютер
S35 f7nc589n n95 all923d h343
деп хабар береди ҳәм avr функциясын көрсетеди.
Дәрежеге көтериў ҳәм абсолют мәнисин есаплаў ушын SQL де төмендеги функциялар киритиледи:
6. POWER(m,n) – функция m санын n дәрежеге көтереди.
7. SQRT(N) – n санының квадрат көренин есаплайды.
8. ABS(N) – n ниң абсолют мәнисин есаплайды.
б) Қатарлы функциялар. Бул функциялардың аргументи қатардан турады. Санлы функциялардан парық ететуғын қатарлы функциялар тек анық текстли муғдар үстинде әмел орынланады (санлы функциялар пүтин бағаналар үстинде әмел орынлаўы мүмкин еди).
Қатарлы функцияның нәтийжеси сан ямаса қатарлы муғдар болады. Төменде ең көп пайдаланылатуғын қатарлы функцияларды келтиремиз.
9. LOWER (char) – бос ҳәриплер менен берилген char қатарлы аңлатпа киши ҳәриплер менен басып шығарылады.
Мысалы:
Select LOWER(‘factory’) ‘lower’ from can;
Баспаға шығарылғанда төмендеги пайда болады:
lower
factory
10. UPPER( char ) – қатарлы баспаға бос ҳәриплер менен басып шығарады.
11. LENGTH (char ) – қатарлы муғдардағы белгилер санын есаплайды.
мысал:
Select Name, Length ( Name ) from mical
Where LOS>=29
-12-
Name Length
(name)
Jan’abay N. 11
Shayaxmet B. 12
Sarsenbay A. 12
Orazbay B. 10
Белгилер санын есаплаўда машина пробел ҳәм ноқатларды да есапқа алады.
12. SUBSTR(char. m[-,n] –m – позиция (орын)нан баслап n узынлықтағы қатарлы өзгериўшини басып шығарады. Егер n түсирип қалдырылса, қатарлы өзгериўши m позициядан баслап ақырына дейин басып шығарады.
Мысалы:
Select substr(‘factory’,3,4’)’substring’
from can
баспаға төмендегини шығарады
Substring
ctor
13. TO CHAR ( n[,fmt])
Берилген функцияны numbber түринен char түрине өзгертиреди. fmt-сан болыўы керек. Егер fmt түсип қалған болса, машина қатарлы өзгериўшиниң форматынан пайдаланады.
Мысалы:
to char (234567,’$ 78,4567’)’char’from can;
нәтийжеде экранда төмендеги пайда болады.
char
$233,4567