Презентация №7
.pdf
Albion Smoll
(1854-1926)
}Har qanday ijtimoiy hayot «rivojlanish jarayonida qayd qilinuvchi manfaatlarning moslashishi va qondirilishi»dan tashkil topadi
}Manfaatlar: salomatlik, farovonlik, muloqotlar va munosabatlar, anglash, go‘zallik, adolat.
}
Ijtimoiy hodisa – uchta asosiy omillarning o‘zaro munosabatlari natijasi:
}tabiat;
}individlar;
}institutlar yoki individar o‘rtasidagi o‘zaro assotsiatsiya usullari.
Ilmiy tadqiqotning to‘rtta bosqichi:
}qayd etish,
}tahliliy,
}baholovchi,
}konstruktiv.
}Sotsiologiyadan «jamiyatni amaliy jihatdan yaxshilashda vositalarni maqsadlarga» moslashtirishda amaliy foydalanish zarur.
Uilyam Grem Samner
(1840-1910)
}Sotsial evolyutsiya g‘oyasiga asoslanib, Samner ijtimoiy munosabatlarni isloh qilish, yoki inqilobiylashtirish harakatlarini rad etgan (“Dunyoni o‘zgartirishga bema'ni harakat” (1894) asari)
}“Evolyutsiya nima qilishni o‘zi biladi”
}“Raqobatni gravitatsiya kabi yo‘q qilish mumkin emas”
}“Tabiiy tanlov g‘oyasi”
Asosiy asari – “Xalqlar urf-odatlari” (1906)
}Urf-odatlar – xalqning asosiy biologik ehtiyojlari mahsuli
}O‘z ehtiyojlarini qondirish uchun odamlar ma'lum bir faoliyat usullarini ishlab chiqadilar, ular urf-odatlar (guruh darajasida) va ko‘nikmalar (shaxs darajasida).
Urf-odatlarning 2 omili
ochlik
|
manfaatlar |
|
|
urf-odatlar |
insonlar |
shahvoniy |
|
ehtiros |
|||
|
harakatining |
||
|
|
||
|
to‘rtta asosiy |
ehtiromga |
|
|
sabablari |
||
|
chanqoqlik |
||
|
|
qo‘rquv
Samnerning eng mashhur tushunchalari:
«in-guruh»
«aut-guruh»
•guruhlararo ziddiyatlar kuchaygandagi birdamlik
•etnotsentrizm, ya'ni boshqa guruhlarni o‘z shaxsiy guruhiga nisbatan baholash
Bioorganik maktab
}Vakillari «jamiyat» tushunchasini alohida individlardan (hujayralar) tashkil topgan organizm emas, balki organizmdan yuqori darajadagi bir butunlik sifatida qarab chiqishni maqsadga muvofiq deb hisoblaydi
}Sotsial tizimning biologik tizim bilan qiyosiy solishtirilishi sotsial organizmning tuzilishini (ya'ni, anatomiyasi) va funksiyalarini (ya'ni, fiziologiyasini), uning organlarini (ya'ni, ijtimoiy institutlarni) va tarkibiy elementlarini (odatda, individlar yoki oilalarni) bir butunlikka nisbatan va shuningdek, ularning o‘zaro birbiriga nisbatan munosabatlari asosida mazmun-mohiyatini ochib berishi talab qilinadi.
Bioorganik maktab vakillari:
}Paul Lilienfeld
}Albert Sheffle – «Sotsial jismlarning tuzilishi va hayoti»
}Rene Vorms – «Ijtimoiy organizm»
}Alfred Fule
}Alfred Espinas
Paul (Pol) Lilienfeld
Paul von Lilienfeld
(1829-1903)
}Lilinfeldning fransuz va italyan tillarida ijod etib, jamiyatning organistik nazariyasi, ya`ni ijtimoiy organizm nazariyasi, organik sotsiologiya yoki shunchaki organitsizm deb nomlanuvchi ijtimoiy nazariyani yaratdi.