Өкәр күүкнә бәәдл Эн болҗ һарв, Эврә бийән иткл уга Эдүкн йовҗ шинҗлвв.

...Ик кезәнә цаг ^Өргн теегин аһу, Баһ дүүвр насн, Балһс орҗ йовсн.

Төмр хаалһин станцд Теркә күүкн харһла, Таньлдад, таарад күүндләв, «Тамара» нернь балла.

Уулта модта һазрт Ар Кавказин балһснд, Ирҗ би буулав, .Эрвң күүкән гееләв.

Ардаснь хәәҗ гүүләв, Альд, эс оллав, «Техникумд сурчанав» гисинь Тодлҗ дотран бәрләв.

Күүкд күн болһниг Күцәд, давад хәләләв, Чирәнь биш болҗ Чееҗд зовлң өглә.

Залусин овален скирдд Зү олҗ болхий?

Бүкл балһсна күүкдәс Бий таньл харһхий?

Өдрин дуусн хәәләв, Одсн һазрнь эс олдла, Өрәл сардан балһс кедләв,

Ончта зәңг эс учрла.

Дараһар һурвн җилд Дутал уга ирҗ амрлав, Балһсн өмнк кевтән

ниргәд бәәлә, Баахн иньгм үзгдхш, зүрк зовала.

Хөвәсн тиигҗ цөкрәд, Хәрх болҗ шиидләв, Болв зүркнә булңд Бүләкн хәләцнь үлдлә.

Олн җилмүд давен хөөн Ода ирж хәләц харһв, Тбилис балһсна театрт Тер күүкән үзүв.

Урлм гүврҗңнҗ көндрв, Алдад келәд оркв: «Тамара» гиен әрә соңсгдв, Тотхҗ күүкн хәләв.

Долвксн чирәнь мандлҗ Деегүр хәләц һарһв, Чаңһ-чаңһар ишкәд Цааран һарад одв.

Дуг гиен насн Дунд яһҗ орлцхв, Арһ уга-йосн, Арһлж үз ачм.

...Буслҗ цоксн зүрктә Би хәрҗ йовнав, Ач көвүндән нәәләд, Амн үгән даалһҗанав.

Рустави.

Рустави гидг балһснд Одх болзг болв, •Суңһг цокҗ оркад Шуудтнь йовхар бедрвв.

Хурдн хар машин Хурлзад эрвлзәд гүүнә, Заводмудын өндр трубас Зөвәр холас тосна.

Өткн көк утан •Өөдән һарч бадһрна, Өндр деер һарад ирхлә Өмн балһсн дүңгәнә.

Ярлзсн сәәхн инәдтә Яралдсн цаһан шүдтә,

Күн болад бәәҗ Көөсән күцәд ирҗ».

Өндр-өндр гермүд Эңдән залһлдҗ яралдна, Өргн-өргн уульнцснь Уулин дев.сңд чилнә.

Автостанц деер Ачм тосҗ ирв, «Наснь ут болтха, Нанас толһа өндр.

Альхинь авад хәләлт Элү сөм өргн, Дал-ээминь үзлт — Далһр болчкад сарсхр.

32

Санжин Доржан шинҗләд Санаһар байрт авлгдв, Әвртә залу болсинь Эврән сәәхн медв.

Сенр үгтә Дорҗм Сүвәһәсм дөңнсн йовна, Вокзалас һарад ирхлә «Волга» машинүр көтлнә.

«Эврә бийинч?»— гиҗ Алңг болҗ сурвв Толһаһан гекҗ оркад, Нүдән чирмәд, келв:

— Авһ бичә адһтн, Алн эс болтн, Элдв ик байрчн Эндр харһад бәәхмн.

Маниг өөрдәд ирхлә Машинә үүдн тәәлрв, Буурл үстә залу Босад һарад ирв.

— О, дәрк, энтн Үнн болхв, худлв, Нүднәнм харан тасрҗахмб, Нам сегәм буйсҗахмб?

Нико Гальдиани әмд йовхла— Лавта чи болхч!

Цаһан үсн — олнд тоолврта. Цаһан санан — иньгд туста.

— Нүднәнчн харан хурцҗ Насни туршрт алдшгоч, Гальдиани Нико чамаг һазр-төрскндән тосҗана.

Хойр залу теврлдв, Холд тәвәд хәләлдв, Дал ээмәрн цоклдв, Дакн дакҗ үмслдв.

Буурл үсн саглрв, Баһ насн сангдв, Игәд харһсндан байрлдв, Ирх җирһл уктлдв.

...Гельдиани Нико маниг Герүрн авч ирв, Кезәңк-язанкан күүндәд Кесгтән залус суулдв.

Хот хол тәвәд Хойр үр сүүрлв,

Шампанскин бөглә хагдад Шар чаһр буслв.

Онц үүдн секгдв, Ач көвүм үзгдв, һаңхҗ башрдсн күүк һараснь көтлсн йовна.

— «Тамара» —гиҗ келәд Тосад өмнәснь босвв, Тбилист өцклдүр үзгдсн Теркә күүкн болв.

Эцг эк хойрнь

Улалдсн доран менрлдв, Хәрг баһчуд эмәлдв, Хоор хоорндан хәләлдв.

Медрлтә хойр инженер Мәәмл болад хуурв, Әрә гиҗ бийән татлдад Амн үгән келлдв:

«Тамара»— гиҗ күүкн Толһаһарн әрә гекв.

Мана көвүн бас Маасхлзҗ инәһәд күргв:

— Нанас соңсҗ оркад Ника игж келв;

Та, авһ бичә өөлтн Тамара берән йөрәтн.

Босад зогсн бәәж Болсн-давсинь ухалвв, Ирх ик байр Илдкҗ чееҗд буслв.

— Көгшн үр Нико, Кесн-күцәсндчн ханҗанав, Тамара күүкн чамд Тоомсрта бер болхиг йөрәҗәнәв.

Кезәнә мини сансиг Кеҗ күцәсндчн, ачм, Нико иньгим олад, Нанла харһулад өгсндчн,

Эгл сәәхн улсла Элг-сад бәрлдүлсндчн, Тамара күүкиг нанд Тааста бер кесндчн,

Тохм Грузин улсас Торһад авад ирнсдчн,

3 Альманах № 2.

33

Эңкр бичкн ачм, Эврә седкл деерәс,

Өргн теегин халхас, Орн-нутгин нернәс Ончта байр өргҗ Өрчин менд келҗ,

Өнр-өргн болхиг Овгта чидлтә бәәхиг, Өрк-бүлдчн дурдҗанав, Олна йөрәл батлжанав.

Грузия орна нутгт Гиич болҗ одлав Рустави гидг балһс Үзәд нег ирләв.

Ачм минь арһта, Амлсим дигтә күцәв, Түргәр җичм нанд Таалвр болх болтха!

Элиста—Т билиси, 1963 җил.

БАНДЫН С.

Манҗ бурдаевич төлҗн гиҗәнә...

Делкә герлткдг шар нарн кезән-кезәңк кевтән, хурц шар герләрн хамг әмтиг халулад, өөдләд ирв. Юмни сәәхниг, юмни элвгиг күн шар- нарнла дүңцүлнә. Сәәнинь сән гилго, мууһинь му гилго-цуһараһинь шар нарн әдл кевәр герлткнә, әдл кевәр халулна.

Манҗ Бурдаевич бас олнла әдл, шар нарна хормад багтад, гертә- малта, үртә-садта, ээҗ-аавин нер дуудулҗ, амрч-җирһҗәнә...

Терзин хааһул заагар нарна нәрхн тасм герл гер дотр тусна. Тер тасм ик өрән барун-өми булңд бәәсн шифоньер деегүр хальтрад, бичкн күүкдин өрән үүдәр дамҗад, нәәһинь олҗ тәвсн, җөөлн булта ик орн деер унтҗ кевтсн Манҗин чирә ирҗ һоҗһнҗ наадв. Нүдн деернь нар­на герл тусхла, Манҗин дотр бийнь гегәрв. Болв, шавр болҗ күндрсн толһань энүг дииләд, һалд шатҗасн болҗ Манҗд зүүднд орв. Эн зүү- дндән зөвәрт зовҗаһад, шуукрад босҗ ирв. Киитн көлсн бийәснь асхрад бәәнә. Амнь таг болҗ одҗ. һурв-дөрв дакҗ аман таңшачкад, киилгин- ни ханцар чирәнни көлс арчн бәәҗ Манҗ:

— Ай Нс-һан!—гиҗ гергән дуудв.

— Папа, юмб? Мама магази орҗ одла,— болад, долан наста бичкн күүкнь өөрдҗ ирв.

— О-о, ях-ях, аль цааһасн нег уух юм, — Манҗ эвшәв.

Күүкнь энүнд ик цаһан шанһар дүүрң усиг асхад-цальгрулад авад ирв. Манҗ усиг нег кииһәр уучкад, орнас босҗ суняв. Тиигҗәтлнь отхн күүкән дахулсн Ноһала:

— Ор, ор нааран, дәрк-дәрк, сахняд, кү дахнав гиһәд эн нег юмн бас алҗ авнал,— гиҗ келн йовҗ, күүкән хааһаснь чирсн орҗ ирв.

— Деедксин гегән минь, яһвта? Тиниҗ босҗант, хәәрхн,— гиҗ, шоглсн уурлсн хойран хоорндаһур үүдн талас залудан келҗ йовна.

Чини частр соңсн гиҗ болад бәәләв гисн бәәдл һарһад, Манҗ гер- гнәнни келсиг хамриннь хаңхд чигн авчахш. Зуг:

— Ай Ноһала, толһам хамхрад һарн гиҗәнә, шулуһар бурд гил- һәд, невчкн хар шөл кеҗ өгич. Дәрк-дәрк, игҗ күн маңһарлдв?—болад, Манҗ шуукрв.

— Э, тиглгот! Та энд әркин шалтгар шөл ууһад, шөлнә шалтгар әрк ууһад, таварлад кевтх, а тер ардк шаңһа көдлмштн яахмб?.. Но- һала теслт угаһар келхән келәд бәәв.

— Көдлмш альдараң одх билә... Ай, болхла йир. Шулун шөл кеҗ, ас, ^амла шальшхар бәәхшв,— болҗ Манҗ хүүхрдв.

34