һанцхп мини кслсиг эмтн иткхнй?! Лавга Матвеевичин

мөрпь эндр гүүв, болтха, иамрлад тәрәнә урһц медгдх...

Дорд үзгин салькн хүвсхәд, һазр хагсаһад, шатаһад ирв. Му ухан дотр орад бәәв. Эи җил һан. болхла, арһ тасрхмн, зунар зудҗ одх бәәдл һарчана.

Тиигҗәтл, нег асхн үдлә хур дуслад орв. Энд-тенд

тусад, хагсу һазрт ивтрәд бәәв. Дәкәд улм нигтрәд, шуукрад орв. Терзән үкс тәәлҗ оркад, һарарн хурин ус-

тосҗ, бичкн күүкд мет байрлув. Хур үсәрәд орад бәәнә, һазр деегүр усн көлврәд гүүв.

Кедү хөөчнр, тәрәчнр, ахлачнр, һардачнр нанла әдл иигж. хур угтҗ, байрта суух’ Кедү күүнә ухан талваҗ, бийнь тәвгдсн! Тииглго бәәшто — хойр һаң даралдна гисн күчр хату юмн.

Хсйр хонад, дәкн хур орв. Дола хонад һурвдад орв. Өвснә һарлһ келхмн биш, халцха-хаг бәәдг һазрт

ннгт ноһан урһв. Тәрмр өвсн, һуйр, эрднь-иш эс һарсн

һазр уга.

Өвснә хадлһн эклв. Герин иргәс авн хадҗ болхмн

билә. «Хойр жилә хот малдан белдхмн» — тих төр өмнән тәвүвидн. Олна эрдмәр, машинә күчәр сансп санан күцв. Намр күртл евсән, тәрәһән цугтнь хадҗ, хураҗ, овалж авувидн. Дигләд тоолхла: дигтә хойр жилд күрх өвс, силос, буудя белдгдсн болв.

Идг чигн сән, мал чинәтә-чидлтә. Олп-әмтн цугтан бахтж-байсҗ бэәв.

«Мака һольһр искирас Малдян шнвэ бо.чх!»-

гиҗ ода дуулҗ бюлхмн билә.

МИКА БОЛДЫРЕВНА

Больницнн ах эмч Ольга Андреевна доһлң нульмста

прв.

—Яһвт?

—Теигр цокв,— болв.

Нульмсаи арчн бәә/к, Ольга Андрсевна бэлсп йовдл

■келв.

Лавга Матвеевичин гергн Мика Болдыревна больницд эм тараҗ өгдг сестра болҗ көдлҗәҗ. Эмнлһнд бәә-

сн һурвн күн одахн ах эмчд цаа-с орулҗ өгч. «Больницд

эм яһад уга болжахмб?» — еиж. эдн сурҗ. «Зуг ут наста болтха, Мика Болдыревна гертәсн эм авч ирҗ өгәд

мадниг эдгәҗәно»,— болж.

Тср бичг авчкад, Ольга Андрсевна алң болҗ. Яма-

486

ранч эм больницд тасрад уга бәәсмн. Зәрмдән эм баһрдгнь үин, зуг түрүн хоосн болад уга юмн.

Ах эмч эврән новҗ бичсн улсла күр кеж. һанцхн тедн биш, кесг улс Мика Болдыревнад ханлт өргҗ.

—• Эврәннь гертәс, эпд-тендәс эм хәуж., манд авч ирж эс өгсп болхла, бидн нам яах бәәсмб?— боля< хар сахлта залу келно.

— Чамд амр, чини дер дорчн дала мөңгн бәәнә. Бидн, һар деерән мөцгн уга улс үкхмб?— болж. өөрнь кевтсн нимгн шар залу орлцна.

Цаарандиь күүндхлә, Мнка Болдыревна эм өңгәр өг- д-го бәәҗ, хулддг сәнҗ. Эн тоотыг медж авад, ах эмч парторг месткомин ахлач хойрт келәд, әмт йовулҗ Мика Болдыревнан көдлмш хәләлһҗ. И-к җанжаг һарч—- Мика Болдыревиа гемто болж. һарч.

Цуг тер тоот үнн болхла, Мика Болдыревнаг наар

гилгҗ авч. На-м күүнд амн үг эс өгч.		Гемән эрх биш,
»мчиг му келәд али гиҗ.	Матвеевичин	кабипетәс һарч
— Минь ода Лавга
ирүв,— болҗ экрн бәәх;	Ольга Андреевна келв,— дуу-

дулҗ авад, келюн үг соңсл уга, үктлән хәәкрв. Амндап орсарн бийим му келв, көдлмшәсм кеөҗ һарһх болв.

Ода яһдг бәәсн болхмб?

Ольга Андреевна саохн һаран өвдг деерәп унһаһад, экрж суув. Хәврһаснь хуләҺәд, баһ цаган санув. Әох-ич- хиг чигн меддго, нуух-нөөхиг чигн ксрглдго, төриг эрстнь тәвҗ хаһлдг — омгта баһ цага насн.

Ольга Андреевна мана районд ирәд хойр жилд көдлҗәнә. Ода ах эмч. Баахн бийднь, медрлтә, амта-келтә гиһәд иим ик көдлмшт тәвгдсмн. Көдлмштән даңдад эн уульжахш, уга. Күүнә келсн үгд өөлод асхржах нуль-

мсн.

Эн тускиг ухалад, ээмәснь теврәд энкр эгчнь болҗ

келүв:

— Ольга Апдрсевна, бнчә ууль. Чи чикор кеҗч. Тиим күн больницд көдлж чадш уга.

Ольга Андреевна уульдган уурад, нульмста нүдәрн инәһәд, өрчдм шахлдад келв: .

— Чавас, танла әдл ним эгч нанд бәәсн болхнь яһна’ Көдлхдм, җирһхдм ямаран амр болх билә! Бүлән үгд күүнә зүркн ханна.

—■ Бичкн дүм минь, медс-чадсарп сүв-селвгән чамд өгчәнәв.

—Микаһан ода яһдг болхв?—болж эмч сурв.

—һарһсн геминь цугтнь бичәд, приказ өгәд һарһчк.

487

Күүнә хәахрсн, өс хөәкрсн манд керг уга. Көдлмшт бичә

өөрдх. Цаарапдкинь холан бәәҗ медмй.

Эмч хәрәд йовж. одв. Зуг эн төр уханас эс һарч өгв: яһдг болвчн сеглөтрин гергн, түүио му нернь Лавга Матвсевичд чкгн күртх. Тернь тер... Гемтә улст э.м хулдна

гидг!

Көдлмш һартас упад, кесгтән тиигуд суувув. Муудан күрәд, Тимофсй Петрович тал одх болҗ һарув. Хойрдгч сегләтр һанцярн боәҗ. Бо.тсн аюлта йовдл келҗ өгөд,

селвг эрж суувув.

— Сон биш,—■ гиж сеглөтр бийдән келсн болв,— сән биш, ик эвго, хаҗһр. Яахм гинч? Көдлмшәснь сулдхчквт?

—һарһтха сиһод зөвиюл өгчкүв.

—һарһчктн. Түүрмд дүрҗ болш уга, эвго. Олпа хур.

гт товҗ ичәхмн болвзго?

—Әмтн цугтаи мсдхлө, соп болхмй?

—Әмтн ода чиги келҗ йовдг болх. Олна хургт тәвҗ

күүндти, тсрнь ч'нк болх. Прскурорт цаасипь бич<? орулҗ өгтн, дсгд му перн, эзән зальгг, бәг.

Тимофей Петровнчиг уурта бөәсинь үзсм эн. Му зөиг

хоринь бусл.һҗ деврәв, зуг бийәп һартан бәрж. чаддг күи

болад, бород бәәв.

Тер кевтап көдлмшәсиь Миха Болдыревпаг һарһад, олна хургт тәвх болад күүидчкүвидн.

Хург болх үдло намаг Лавга Матвеевич наар гиж.. Эн-тер, эс болх төрмүд күүпдҗәһәд, генткп сурҗана:

—Мини мууд та яһад орад баииот?

—Тана мууд? Би таиа мууд яһад орх бнләв!

— Гергпу'му псрн — мини му нсрн. Ус үзл уга, ай-стан яһад һосап тәәләд бәәпәт?—гкһөд зөвәр шүрүлкәд ирв.

—Усинь үзәд, кемҗәләд, һатлад һарч одсн юмп. Тана гергн гем һарһхла, би түүг дарад суухмб?

—Мини гергнд гем уга. Ольга Андрссвна мел хар

гөрәр алжаиа. Бидн шинсс коми-ссь тәвҗ хәләлһхор бәәпөвдн. Ольга Андреевнад, чамд чигн күртх.

— Шип комнссь керг уга. Эндр олпа хург болхмн. Хаҗһр гиҗәхло, тснд өдад хәләй.

—Эндрк хургпг зогсатн, хооран ■саа^ктн, шин комиссь төриг нсгн деериь һарһхла, тсгәд хөләхмн.

—Хург саадг арһ нанд уга. Олн бийснь өдрон тем-

ДГЛСН, бийснь мсдх зөвто.

— Өмнәсиь сдад, тоомсрта хамгтнь келәд, хооран

саачктн.

— Би тйигҗ чадш угав.

488

Лавга Матвесвич нан тал хәлож орхад, ширәянь тат-

дга-с цаас һарһж авад, уурта келв:

— Та чигн дегәд икәр бичә давад бсютп. Эн цааснд тана һарһсп кесг эндү-хажһр бәанә. Нутгии ахлач гиһәд хармпад, бәрлд боәдг билов. Тиим болдмн болхла, илд-

клднй!		п
Сүмсм һарч одв. Напд, олнд кссн му юмн уга. Дотрк
матьхр ухаһнпь мсдж, һацлдж, лмшгсиь кслүв:
— Цаасар бичә бардмнад бәәтн.	Му күүкд улсин
ховас напь төрүц юмн түүпдти уга.	1ава гергн гемтә,
кссн гем эзон темцдг, кецин усв һууһан темцдг.		Гемән
эврон эзлг, түүг би дарж чадш угав.	гүүҗонә.	Хөөннь
— Болтха. Эн саамд чипи мөрн

хоцрад бәопч-яһпч. Хорнь тер цагт нанас өршәцгү бичә

сур,— болад босв.

Би чигн босад, һаран егл уга, һарад^ хәрж ирүв.

«Одал альдас, я-һж. эклнрч»,— гнсп ухата йовнав.

довтлҗ эс егхлә, дәвдг

Түүнә хөөн Лавга Матвсевич иан тал му нүдәр хәләһәд бәәв. Бюрод, исиолком деср эс болх юмар кезәчн минн нер һарһад, муурулх саната болв. Түүгипь нам төртән авчасн угав. Удл уга носта бәрлдәп болв.

Бюрод хөөии совхозмн дироктор Ухарльгиг товҗонә.

Көдлмш мууһар биш. Талып му пер нгч бәәнә.

тер төрәр бсссн Лавга Матвесвмч кслҗопа:

— Ухарльг — директор, бүкл соахоз толһалҗах күн. Зуг иим юм һарһхинь мед-сн болхнь, тедү мет ик көдлмшт тәвхн уга биләвдн. Ода яахв, бийоп гемнх кергтә,— болад, холаһур эргүлж. авч ирв.

—Ямарап гем һарһсмб?—болж орлцув.

—Боова Бадмаевна, бичә адһад бо, даранднь келж

өпюв, танд чнгн күрәд, күртод бәох,— болж пүдәрн инә-

һ»д, сегләтр нан тал холочкод, үгон утдхв:—Ямаран гем һарһсмб гиҗ эс суржапт? Сонстп. Александр Васкльевич, ахрар цәәлһҗ өгтп!—болз.

Прокурор босад, өмнән бәоси цаас хәләһәд эклв:

— Райкомд эрлһ орж. ирсн бәәж. Бюрон член гиһәд,

түүнә худл-чнкипь илдкхиг панд даалһла. Би совхозд оч, дор ормдпь хәләҗ, шалһҗ шүүвв. Эрлһ чик болҗ һарв. Талып һазра колх-озин мал бәәлһхд дироктор зөв өгуд, һазр хулдҗ. Тавн миңһп арслнгинь бийдон авч

хавтхлад, авлһч-махч йовдл һарһж.

— Хар гөр, худл!— болҗ биГиш бәрж чадад, Ухарльг

хоәхрв.

489

—Авлһч, мекч! Ода күртл дирсктор болад малнг

мекләд йовҗч!— гиҗ Лавга Матвеевич шахҗана.

—Мини келсн цугтан үнп, цуг цааснь эн бәәнә,— болҗ Алоксандр Васильевич өмнән кевтсн цаа-снур һарарн заав.

—Цааранднь кел, цугтнь кел,— болҗ Лавга Матве-

евич байрта дөгв.

—Нань нанд келдг юмн уга. Немх төр бәәхлә, эврән келтп,— болад прокурор үгән чиләв.

—Келх пемлт бәәнә,— ги>к келәд, Лавга Матвеевич столыннь яршг тәәләд, цаас татж, авад, хәләһәд келв:

—Мини келсн зәрмднь таасгдхн уга, түүг би меджә-

нәв. Зуг арһ уга, чик юмиг һооднь келәд хуурдг дасмҗ-

та күмб. Ухарльг гидг күүнтн күүкд улсин туюкар бас кесг буру йовдл һарһҗ. Совхозин берәд-'күүкдиг селәдселәд хаяд бәәдгҗ. Терпь нам баһдад, келхд эвго, болвчн һооднь дасск күмб — маиа Боова Бадмаевнад чигн

күрсн зәигта.

— Делкән хов цуглулад йовнат?— болҗ ормасн хәәк-

рүв.

—Үнн нүд хатхҗану?—болҗ Лавга Матвеевич өмнәсм хайв.— Ода эн хамг Унташт күрхлә, эвго болхинь медә бәәнәв. Болв яахв, Боова Бадмаевна, һооһарнь келәд хуурдг күн, та медх зөвтәт.

—Худл, эс болх кж келҗанәт. Әмтнә нер буурулхар бәонт?— болж Ухарльт хәәкрв.

—Худл?— өмнән кевтсн цаасдас нег бичкн дөрвлҗн

цаас авад, Лавга Матвеевич кииһәи утдхв.

— Эн цааснд цугнь бичәтә. Үвла Церн хөөчин герт хоюрн эс хонлт! Өвртн күн бәәлү? Уга билә, хо-йрхн харңһу герт кентләт,— нүдән ирмәд,— идр наюта күү.кд

күн болн белвсн залу харңһу герт хоюрхн үлдхләри ю кедгнь манд медгдҗл бәәхгов! Тер дотр ©мннь амргиньг йовсп улс болхла, нег үлү.

Зәрмнь ивәлдв.

— Ичкевт, ю келҗәхмт!— болҗ Тимофей Петрович босв.— Хөөпә совхозин дирөктор авлһ авсн болхла, түүнәннь тускар күүнднй, талын эс болх йовдл келәд керг уга.

— Керг уга төр гиҗ санҗант?—>болҗ Хомпа босв.—

Яһад төр ута болжахмб? Совхозин берәд-күүкдиг селәд хаяд бәәсн Ухарльгин зөв болад бәәхмб? Күн кевтәһәр гер-мал болхла яһдв?

Хойр нүр болад эдн керлдв. Лавга Матвеевич нанас «өшәһән» авб. Чичҗ эс чадхлар», түлкхәр седв. Ичәд,

490

әмтиүр хәләҗ болжахш, бизһм күрәд, билцрж, оди гижәнәв. Хар гөрәр ю болвчн келж, болдмж!

Лавга Матвеевич белдврәи кеһәд орксн бәож. Ик зупь Ухарльгиг авад унад бәәнә. һапцхн Тнмофей Петрович харсҗана, түүпд үг келүлҗохмн уга. Харсх дүнгә намаг хәврһдпь дахулад му нернд орулчюсн, үг гүүшго болҗапа.

Аш сүүлднь, Ухарлыт үг өгчәнә. Чирәнь чисм уласн

дирактор босад, ивтркә хар нүдәрн цугтнь эргүлҗ хәләһәд келҗәнә:

— Иим элдү төр болх гиҗ санҗасн уга бнләв. Үнән танд келжәнәв: мөңг күүнәс авсн угав, совхозин берәдкүукдт «хуц» чигн болюн угав. Мел хар гөрәр кү бас иигж. алдм бәәҗ!

—Колх-озд мөңг авсн цаа-с еглч?— болҗ прохурор

сурв.

—Цааснд һаран тәвлав.

—Мөңгинь я-һвч, совхозд өгвч?

—Мөңг авсн угав, буудя совхозд авлав.

—Ээҗдән кел, өлгәта бичкп күүкдт кел!— болҗ Алаксандр Васильевмч наад бәрв.

—Чиләвч? Су!—болад Лавга Матвеевич директорт

үг өгчәхш.

Дәкәд эн келв:

— Миннһәр болхла, Ухарльтин һарһсн гем нл, цоәлһәд керг уга. Авлһч күн мана партин зергләпд бәоҗ чадш уга гиж. санҗанав. Үпний? Чик гиснтп һаран өр-

гтн.

Тимофей Петрович мап хойрас бишнкнь цугтан өргцхәв. Хойрдгч сегләтр һарһхмн биш гиҗ өргв. би нам альдаран чигн өргсн угав. Ода деерәы худл-үннь медгдж

бәәхш.

ухарльг босад, согту күн мет дәәвләд һарв. Ардасиь хәлоһәд, эврән партяс һарсп әдл, зүркн шарклв.

Зуг... зуг Ухарльг тиим амрар омн бол-сн партяс са-

лш уга күн. Тер сөөһәп бнчод обхомин парт-комиссьт эр-

лһ орулж өгч. Теңдэс әмтн ирҗ халәв. Удл уга мана райкомин бюрон һарһсн шиидвриг хаҗһр гиҗ тоэла.т,

Ухарльгиг хәрү партьднь тогтав.

Авлһ эс авсинь амрар медҗ. Колхозас тавн минһн

арслңга буудя авсп цаа-снд Ухарльг һаран тәвж, мөнг эс авснь үнн болҗ. Түүг района ахлачнр эс итксн болхана. Парткомиссәс ирсп күн залхурл уга колхозд оч. мөңг огсн, эс өпсинь илдкҗ: колхоз мөңг өгсмп уга.

Ухарльг хәрү партьдан чигн, көдлмштән чиги то.хвьв. Зуг эс медсәр, Лавга Матвеевичин дахулж. келсн үг, ху-

401

дл-үни болвчн, маңһдуртнь шуугж, иамаг му нернд күргв. Унташ һанцарн соцссн болхла, гемго, айстан келәд

йовдг улсиг яахв, аминь бөглхв?

Дрһ уга, эмкәһән зууһад, эс мед-сн болад бәэвүв. Хөөннь болсн йовдлар болхла, эннь бөкун хазсн әдл

болв. Тер иим било.

Района багшприн хург деер босж. үг келлэв. Бас наадк тер.мүд тодлҗ йовад, хальмг кел даслһна тускиг өргв. Тер бас учрта биЛә. Хальмг келәр дөрвдгч класс куртл сурһуль сурдг зөвтә юмн. Цааранднъ болхла, хальмг келн/урн үг, нәрн бичгтәһән талднь дасдг, наадк ном-снь орс келор сурһгддг зөвтә.

Иоснь тиим бәәсмн. Нидн, зәрм школмудар хальмг класс нам һарһсмн уга. Бөөргин совхозд хальмг негхн класс һарч, цугтап гишц хальмг күүкд-көпүд. Хар Салан дундыя Ш'КО.|Д ах 1клаосмудт хальмг келнд һарһсн часмудыг хасад хайчкҗ. Яһад, кенә зөвшәләр? Школын

директор энрән кеһәд сууж.

Тер тускиг келҗәнәв. Школын ном дасх зура, программ күн болһн соляд баатхә гисн юмн уга. Док д ксл

дасна гисн ик сән, ончта төр.

Мини келсп үг кесг багшнрт таасгдҗ. Хургин хөөн зәрмнь ирҗ һарим атхад, ухандм дөң-нокд болцхав.

Кергтә төр көндуси күн болад, зөвәр дотран байрта бәә-

ләв.

Генткп... Генткн Лавга Матвсевич дуудулҗана. Ирхлә, би талм чон нүдәр хәләж, цаасап цаарап-наарап нги-

вәд эклв:

— Цнн /КИ.1НН туршарт кесг хаҗһр һарһвч. Баһ күп, шин ахлам гиһәд түүгич ювҗ өгәд бәәдг билав. Бол-сн бийнь һарһсн гем деер-деерон хурад, сүүрлод, мондс

болад мрв. Мондс эрк биш хаһрдг зөвтә ю.мн. Ода хаһрад одсн бәәдл һарв. Юн гинәт?—болҗ козлдуриннь деегүр хәләв.

10 чигн келжәхннь эс медәд, алң болад, арһул сурҗанав:

—Ямаран эпдү би һарһад орксмб?

—Бичкн күүкд мет бичә эс медсн болад бә. Ю кел-

сән эврән медҗәхговч. Кел, соңсий!

—Ода ямаран эндү һарад одсн болхув?

—Хаҗһр үгән мартчквч? Күчәр, цугтаднь хальмг кел

дасххар	седжәнч?—болад,	үг өгл уга хәәкрв,— тиим
ухатаһич	мсдә биләв. Ода	бәргдвч? Цуг хурсн гемичн

чамд ачж өгнәв. Кесн гем эзән тсмцдг..,— болж, альхан үмгж сегләтр йовдңнв.

«Мини келснд ямаран хаҗһр орсн болхв? Партин уха*

492

нас хаҗһр, хорлтан күргм юн келгдәд одв»,— гиҗ санҗанав.

—Хальмг кел бичә дастха гиҗ кен келсмб?

Лавга Матвсевичхәакрод, һарап дайлад:

—Манһдур болх бюрод чини туск төр тәвҗәнав. Хәрнь цаг өгчәнәв, хөөнпь генткн тәвәд алчкв гиҗ бичә

сан.

Иим күүнд юуһан келхв. «Үг медшго күүнд үг келсн, үкрин, өвр деер буудя цацсн әдл»,— гиҗ санад, һарад гүүвүв. Тимофей Петровичин кабинетүр <орж ирүв. Мар-п

чкҗв, хойрдгч сегләтр сулдхвр авад бийән эмнүлхәр йовҗ одсн цаг билә. Кендән келхүв, юуһан келхүв?

Тер сө&һән нүдән харһулсн угав. Өрүнь зөвәр сума-

сн, болв бийон ясад, бор костюм өмсәд, кеерәд һарув. Мини сегләтр Валя күүкн, өрүп үзчкәд, келҗәнә:

— Боова Бадмаевна, бийтн эвго болвзго? Чирәтн шарлад, му дүрсн һарад бәәҗт.

Кеерсн хувцн чигн нөкд болсн уга, бичкн күүкнә бийнь мини дотр юн болҗахиг медв. Бюрон члед, көгшн дадмгуд үзн медх. «Гемәи медод, бийән гемшәһәд үкчә-

нә»,— гиҗ санцхах.

Тер өдр Лавга Матвеевич мини тол-һа деер ямаран бальчг эс асхв: партин хортн, келн-әмтнә п-олитикин өмнәс һар өргсн күн, нанас көлтә хаврип тәрәпә зурас эс күцсн болҗ һарв. Нидн хойр дәкҗ хурһлсн хөд, энҗл төл эс өгсиг бас нанд нааҗапа. Күп болһнла гишң гүүдг күн гиж келв.

Тер тоотынь чиңпәд, »келсн үгинь иткл уга, үннмбхудлв гиж суувв. Тедү мет дала худл, района негдгч ахлач келх гиж кен медлә? Куүнә уханд уга билә! Зуг

Лавга Матвеевич йосн төр хаһлҗах әдл закад, һарарн дайлад, хая-хая өмнән бәәсн цаас хәләһәд келв.

Бюрон члед дуя уга, тагчг. Эврои үг авчанав. Дотр бий чичрәд-хальгад бәәнә. Болв бийән бэрәд үгәп эклв, хоо.тм эгзннәд бәәв. Цугтнь келж, өгәд, гем угаһар цәәлҺж, күмн кевәр зөвтәЛэурутаһинь йилһхиг сурв.

Бюрод бәәсн улс бас чигн ду һарчацхахш. һурвдгч сегләтр Эрнҗән босад, намаг харсхар седв. Лавга Мат-

веевич үг келүлсн уга.

— Чи юм медҗәхшч, су! — болад суулһв.

Күн үг сурҗ боохш.

— Төр мел ил. Кесг мал-герин болн политическ хаҗһр һарһсн деерәс, Боова Бадмаевна нутгип ахлач болҗ бәәҗ -чадш уга гиҗ санҗанав. Чи.к гисптп һаран өргтн! Негн, хойр, һурвп, дөрвн. Буулһтн, Хаҗһр гиснтн! Не-

493

гн... нань уга. Мана шиидвр батлтха гиҗ таңһчин комнтетин бюроһас сурхми. Чикий? Чик.

Тендәс яһҗ-кегҗ һарсан медсн угав. Зуг гертәп ирхләм, ухан орв.

— Яһпа гидгнь терв? 10 кесмб, ямарап гем һарһсмб! Би кемб, кен памаг ■өоксм-босхсмб? Кенә төлә өдриг өдр гил ута, сөөг сөөд тоолл уга көдлҗ йовсмб?

Тиим биш. Эврәннь җмрһлин төлә ноолдх кергтә.

Деед йоснд, партин обкомд гемтә, гем угаһинь йилһх улс бәәх, зев-хаҗһринь йилһх!

Бичх кергтә, нул уга цугтнь бичнәв. Хәләг, умшг, шалһг...

1959—1960 җнлмүд.

494